April 28, 2004

به نام حقیقت هستی بخش
خانوم فرخزاد

نقطه ها، نقطه های سرد و دیوار ها، دیوار ها که از همه جا سر بلند می کنند رو به در روی قدم هایت . . . چقدر سخت بوده است زندگی وقتی آنان که دوستت می دارند بزرگترین دشمنان زندگانی ات باشند، پدری که خانه را کرده است پادگان سکوت و و حشت و مادری که فرزندانش را به مانند عروسکان غم های تنهایی ش دوست می دارد و همسر، آن که مانند خدا دوستش می داری و یک سراب تلخ است، سرابی که نمی دانی عروسک کوچک خانواده اش است، یا مرد متعصب جامعه که دارد ادای روشن فکرها را در می آورد، یا آن مردی است که با دیدن زنی که دارد در زندگی و در همه چیز از او جلو می زند فقط حسادت می کند، حسادت تلخ ِ بنیان شکن ؟
چقدر سخت بوده است زندگی، تا به آن حد که تو را از تمام واقعیت ها دور کرد، فقط گریه می کردی و در بیمارستان روانی بستری بودی: افسردگی شدید. ولی زندگی نمی تواند آن کس را تصمیم گرفته دور بیاندازد، تو بزرگ شدی، بزرگ شدی و ما به احترام ایستاده ایم در برابر عظمت شعر هایت، خانوم فرخزاد.
از "اسیر" اولین مجموعه شعر خانوم فرخزاد تا "دیوار" و " عصیان" او فقط دیوار ها و زنجیر ها و نقطه های زجز دهنده زندگی اش را رها می کند، اسیر که شامل شعرهای موزون اوست ، نشان دهنده دختر کم سن و سالی که شعر می گوید، آرزوهایش، احساس هایش . . . و جامعه پوچ آزار دهنده چه کرد؟ اولین شعر مجموعه دیوار "گناه" نام دارد، شعری که در مجموعه های مجاز موجود سانسور می شود، شعری که فروغ را از تمام زندگی اش جدا کرد، ایرادهای خانواده ی همسرش _ خاندان معظم شاپور_ را به حاکثر رساند و جدایی را برایش به ارمغان آورد. "دیوار" اشاره می کند به زنی که اینک در همه جا محدود است، و این زن، زن آرامش نیست عصیان می کند، عصیانی خداگونه:

بر لبانم سايه ای از پرسشی مرموز
در دلم درديست بی آرام و هستی سوز
راز سرگردانی اين روح عاصی را
با تو خواهم در ميان بگذاردن، امروز


گر چه از درگاه خود می رانيم، اما
تا من اينجا بنده، تو آنجا، خدا باشی
سرگذشت تيرهء من، سرگذشتی نيست
کز سرآغاز و سرانجامش جدا باشی

و سرانجام به نقطه های باور خویشتن می رسد، این زمانی است که کسی به نام گلستان پیدا شده است که او را همان طور که هست دوست می دارد؛ دوباره خون جاری می شود، دوباره نفس پر می شود و این انسان است که به پا می خیزد: تولدی دیگر. این چهارمین مجموعه شعر فروغ است و یکی از مهم ترین مجموعه های تاریخ شعر نو ایران.
ابتدا او هم چنان غمگین است، هم چنان رانده، هم چنان ساکت، ولی بیدار می شود، بلند می شود و به آن جا می رسد که هیچ کس نرسیده. اینک زمستان 1343 است که کتاب به بازار می آید و چقدر ایران وقت دارد تا روز سرد بیست و چهار بهمن سال 1345 که زندگی تمام می شود، صدای ترمز و اشک های گورستان ظهیرالدوله . . .
امروز اینجا جمع شده ایم که نگاهی کوتاه بیاندازیم به شعرها و زندگی خانوم فروغ فرخزاد با نگاهی به کتاب تولدی دیگر.

می خواهیم نگاه کنیم، به گذشته . . . به تصاویر، و به حضور دست های همیشه تنهای تو بر میانه ی لحظه های بی کسی هامان . . . می خواهیم دوباره برگردیم و این بار لحظه ای بیایستیم، میان تاریکی ها جایی است که پروانه ها پرواز می کنند . . . می خواهم لحظه ای سکوت آشفته را بر هم زنیم و آرام آرام زمزمه کنیم یاد تو را . . .

"تولد سایه ها"
به فروغ فرخزاد

در نوازش انگشتانت __________________________________________________________
طلوع را می بینم:____________________________________________________________
پشت ابرهای مواج چون دریا ناآرام__________________________________
روح پرفروغ تو ______________________________________________
ایستاده است به __________________________________
تماشا_____________________________________________________
سرزمینمان را . . .________________________________

و در میان بادهای سرد و_______________________________________________________
سخت که می وزند بر جسم نحیف مان،_______________________________________________

با سرودهای روشنی، چشم______________________________________________________
باز می شود پشت پنجره را:_____________________________________________________
برگ ها فرو می ریزند،_________________________________________________________

و در انتهای جاده، ستاره ها طلوع__________________________________________________
می کنند، وصدا______________________________________________________________
صدا رویاهایم را________________________________________________
با چشم هایم یکی می کند:_______________________________________________________
اشک می شوم و زمانه را_______________________________________________________
می گریم:_________________________________________________________________
تنها_______________________________________________________
چون تو______________________________________________
زیبا . . .______________________________________

" اینک صداست که می ماند . . .__________________________________________________

و این منم____________________________________________________
زنی تنها_____________________________________________________

در آستانه فصلی سرد . . ._________________________________________