امروز دهم اکتبر بود. امروز شهر مشهد مثل هر روز بود، شلوغ ، پر از سر و صدا، بی خیال
امروز یک روز پاییزی بود مثل همه روز ها، نزدیک به چهار میلیون نفر در مشهد و حومه روز خود را گذراندند، حالا به هر شکلی که بود
امروز اگر تلویزیون را روشن کرده باشید، بخش های خبری مرتب دارند اخبار زلزله در شبه قاره ی هند را پخش می کنند. در پاکستان، مرکز زلزله بیش از بیست هزار تن بنا به آمار رسمی کشته شده اند، هر چند آمار غیر رسمی این تعداد را پنجاه هزار تن اعلام کرده اند
دو سال پیش بم لرزید. شهر بم و حومه نزدیک به دویست هزار نفر جمعیت داشت. بنا به آمار رسمی دولت ایران بیش از بیست و شش هزار نفر در این زلزله کشته شدند، آمار نیمه رسمی این تعداد را پنجاه و پنج هزار نفر و آمار غیر رسمی بیش از صد هزار کشته برای این زلزله آمار ارائه دادند
بیست و شش هزار نفر یعنی 13 درصد مردم بم و حومه. دو برابر این تعداد این در زلزله زخمی شدند، یعنی 26 درصد جمعیت شهر، در مجموع 39 درصد مردم شهر به طور مستقیم آسیب جسمی از این زلزله دیدند
فکر کنید، امروز، دهم اکتبر سال دو هزار و پنج میلادی، در ساعت پنج صبح، زلزله ای با همان شدت زلزله ی بم در مشهد رخ داده بود، چه می شد؟
می خواهم تا جایی که خیالم اجازه می دهد در این مورد برای تان تصویر ارائه دهم
ساعت نزدیک به پنج صبح است، همان ساعتی که بم زلزله شد، چون ماه رمضان است بخش قابل توجه ای از شهر برای خوردن سحری بیدار شده اند، نماز خوانده اند و بخش اعظم آن ها دوباره خوابیده اند، با این وجود می شود گفت که حدود سی درصد مردم شهر در این ساعت بیدار باشند. زلزله که شروع می شود همه شوکه می شوند، آن ها که بیدار هستند سعی می کنند خود را نجات بدهند
ساعت نزدیک پنج صبح است. زلزله تمام شده است. شهر آشفته است، چه اتفاقی افتاده؟
دو بخش از شهر به شدت آسیب دیده اند، یکی بخش های قدیمی اطراف حرم امام رضا (ع) است و دیگری محله های اطراف شهر، مثل سیدی که ساخت و ساز در آن جا هیچ قانونی ندارد، خانه ها متعلق به بخش های فقیر شهر است، محله ها کارگری است، این دو بخش از شهر بیش از هفتاد درصد ویران شده اند
محله های دیگر شهر هم بهم ریخته اند، بعضی خانه ها به طور کامل ویران شده اند، بعضی ها سر پا هستند، ولی این اشتباه است که فکر کنیم خانه های سر پا مانده بی خطر بوده اند. تجمل جزئی از زندگی مردم مرفه مشهد است. خانه های شان چنان ساخته شده که الان تمام اسباب و لوازم زندگی ریخته است روی زمین، اگر کسی مثلا در آشپزخانه، اتاق پذیرایی و یا جایی مشابه بوده باشد حتما زخمی شده است
سیستم حمل و نقل در مشهد از کار افتاده است. محله های اطراف حرم کاملا غیر قابل دسترسی هستند، خیابان های کم عرض از آوار پر شده اند، محله هایی مثل مناطق اطراف راه آهن شبیه به یک تل یکنواخت از آوار خواهند شد، احتمالا تمام مردم در سیدی و محله های مشابه زیر آوار باشند، بیشتر شان مرده
خیابان های اصلی شهر هم وضع بهتری ندارند. با این شدت زلزله پل های هوایی عابرین پیاده فرو خواهند ریخت، اگر خوش شانس باشیم ساختمان های بلند شهر پا بر جای خواهند ماند، ولی اطمینانی به پل های رو گذر نیست، فکر کنید مثلا در بلوار وکیل آباد که به طول ده کیلومتر شرق و غرب شهر را به هم متصل می کند، یکی از پل های میدان آزادی، هاشمیه، آب و برق، زندان یا نمایشگاه فرو بریزد، ارتباط دو نیمه ی شهر قطع خواهد شد. راه های درون شهری بیش از چهل درصد ویران شده اند، تقریبا امکان حمل و نقل در شهر از دست رفته است
برق قطع است. بم نشان می دهد که حداقل سه روز وقت لازم است تا برق به خیابان های اصلی بر گردد، شهر برای ماه ها برق نخواهد داشت
آب قطع است. برای هفته ها آب با کانتر آورده خواهد شد. برای یک هفته مردم بیشتر مناطق مشهد دسترسی به هیچ گونه آب آشامیدنی نخواهند داشت. سیستم آب رسانی در مشهد بسیار قدیمی است، این سیستم ماه ها طول خواهد کشید تا دوباره بر قرار شود
برای مدت نا معلوم ی گاز نخواهیم داشت
تلفن هم قطع است، برای یک مدت نا معلوم، شاید سیستم تلفن همراه در بعضی نقاط شهر هنوز کار بکند، ولی اطمینانی نیست
چهل و هشت ساعت وقت هست تا کسانی را که زیر آوار مانده اند را زنده بیرون آورد. بم نشان داده است که در 24 ساعت اول هیچ کمکی از طرف دولت نخواهد بود، مردم مشهد هستند و مردمی که از شهر های نزدیک بیایند، مثل کلات یا نیشابور. مردمی که هستند هم اطلاع زیادی، نه هیچ اطلاعی از روش های کمک های اولیه ندارند، بسیاری از کسانی که زیر آوار بیرون بیایند آسیب های جدی خواهند دید
بعد از 24 ساعت اولین گروه های امداد می رسند. نه دارو هست، نه آب، نه برق، نه سیستم ارتباطی مثل تلفن، نه راه های شهر آماده ی حمل و نقل اند، 24 ساعت دیگر وقت لازم است تا اولین چادر ها برسند، مثل بم
سی و شش ساعت بعد از زلزله اولین گروه های امداد کار خود را شروع می کنند، بسیاری از مناطق امکان کمک رسانی نخواهد بود، شهر آشفته است، مردم گشنه، خسته، درمانده اند، امنیت در شهر وجود ندارد، خود ت هستی و خودت
یک روز بعد از زلزله اولین آمار کشته ها اعلام می شود. در بم دو هزار نفر بود، یک درصد جمعیت، یک درصد جمعیت مشهد می شود چهل هزار نفر، اولین آمار کشته ها شک به تمام ایران وارد می کند، هنوز از بسیاری از بخش های شهر خبری نیست
سه روز از زلزله می گذرد، ارتش وارد عمل شده است، تمام راه ها به سمت مشهد تحت کنترل ارتش است. کمک های جهانی هم کم کم وارد می شوند، کار امداد سرعت می گیرد، ولی بیشتر کسانی که زیر آوار بوده اند مرده اند
از روز چهارم فقط جنازه بیرون می آید. محله هایی که آسیب زیاد دیده اند از مردم تخلیه می شود. کم کم بیشتر مردم به چادر، غذا و آب دسترسی پیدا می کنند
روز هفتم آمار تقریبا کامل می شود. اگر مثل بم باشد، سیزده درصد جمعیت شهر می شود پانصد و بیست هزار کشته و یک میلیون و چهل هزار زخمی
تمام جهان بهت زده است
توی این یک هفته مردم مشهد روز های خیلی سختی را گذراندند، روز های سخت تری در پیش است. باز سازی شهر سال ها طول خواهد کشید، در این چند سال . . . مگر مهم است در بم چه گذشت؟ همان بر مشهد خواهد گذشت
* * * *
شهر تهران و حومه بیش از هشت میلیون نفر جمعیت دارد. اگر مثل بم زلزله ای در این شهر رخ دهد، سیزده درصد جمعیت می شود یک میلیون و چهل هزار کشته، دو میلیون و هشتاد هزار نفر زخمی
اصفهان . . . شیراز . . . کرمان . . . تبریز . . . بندر عباس
تمام شهر های بزرگ در خطر هستند. چه کسی اهمیت می دهد؟
* * * *
قیمت خانه و زمین در جایی که من زندگی می کنم بین ششصد تا هفتصد هزار تومان برای هر متر مربع است، آیا به اندازه ای که پول می دهیم، در شرایط زلزله امنیت خواهیم داشت؟
جواب نه است. هیچ امنیتی نخواهد بود. این محله نه انبار آب دارد، نه برق اضطراری، نه بیمارستان، نزدیک ترین بیمارستان 15 دقیقه با ما فاصله دارد. نزدیک ترین آتش نشانی 5 دقیقه. ولی راه ها بسته اند. ماشین ها زیر آوار مانده اند. دارو خانه های زیر آوار هستند، اگر سالم مانده باشند در اولین ساعات بعد از زلزله غارت می شوند. برای حداقل سه روز ارتباط ما با تمام جهان قطع خواهد شد
* * * *
الان هنوز زلزله ای رخ نداده است. من دعا می کنم که هیچ وقت زلزله ای رخ ندهد. ارگ بم بیش از هزار سال عمر داشت. ارگ بم می گفت هزار سال است در بم زلزله ای به این شدت نیامده است، ولی یک زلزله آمد و در کمتر از دو دقیقه ارگ و تمام شهر را ویران کرد
هزاران نفر مردند. هزاران نفر زخمی شدند. روح هزاران نفری که ماندند هیچ وقت درمان دردی را نخواهد داشت که این چند روز چه زجری کشیدند
ما حتا نتوانستیم برای یک شهر کوچک به اسم بم امداد رسانی قابل تحملی داشته باشیم، در شهری مثل مشهد ابعاد فاجعه بیست برابر خواهد شد، آن جا چه خواهیم کرد؟
* * * *
بعد از زلزله ی بم نظام مهندسی استان تشکیل جلسه داد و خبرش به من رسید که در آن جلسه عنوان شده است که اگر زلزله ای با ابعاد بم در مشهد رخ دهد حداقل هفتصد هزار تن در مشهد خواهند مرد
از دو سال پیش تا الان در مشهد چه اقدام پیش گیرانه ای انجام شده است؟
در دیگر شهر های ایران چه کرده اند؟
ظاهرا جواب کلمه ی هیچ است
همین، و نه هیچ چیز دیگری
سودارو
2005-10-10
هشت و سی و یک دقیقه ی شب
لطفا در وبلاگ ها و وب سایت های تان به این مطلب ِ من لینک بدهید. ممنون می شوم. عکس از وبلاگ شرح
امروز یک روز پاییزی بود مثل همه روز ها، نزدیک به چهار میلیون نفر در مشهد و حومه روز خود را گذراندند، حالا به هر شکلی که بود
امروز اگر تلویزیون را روشن کرده باشید، بخش های خبری مرتب دارند اخبار زلزله در شبه قاره ی هند را پخش می کنند. در پاکستان، مرکز زلزله بیش از بیست هزار تن بنا به آمار رسمی کشته شده اند، هر چند آمار غیر رسمی این تعداد را پنجاه هزار تن اعلام کرده اند
دو سال پیش بم لرزید. شهر بم و حومه نزدیک به دویست هزار نفر جمعیت داشت. بنا به آمار رسمی دولت ایران بیش از بیست و شش هزار نفر در این زلزله کشته شدند، آمار نیمه رسمی این تعداد را پنجاه و پنج هزار نفر و آمار غیر رسمی بیش از صد هزار کشته برای این زلزله آمار ارائه دادند
بیست و شش هزار نفر یعنی 13 درصد مردم بم و حومه. دو برابر این تعداد این در زلزله زخمی شدند، یعنی 26 درصد جمعیت شهر، در مجموع 39 درصد مردم شهر به طور مستقیم آسیب جسمی از این زلزله دیدند
فکر کنید، امروز، دهم اکتبر سال دو هزار و پنج میلادی، در ساعت پنج صبح، زلزله ای با همان شدت زلزله ی بم در مشهد رخ داده بود، چه می شد؟
می خواهم تا جایی که خیالم اجازه می دهد در این مورد برای تان تصویر ارائه دهم
ساعت نزدیک به پنج صبح است، همان ساعتی که بم زلزله شد، چون ماه رمضان است بخش قابل توجه ای از شهر برای خوردن سحری بیدار شده اند، نماز خوانده اند و بخش اعظم آن ها دوباره خوابیده اند، با این وجود می شود گفت که حدود سی درصد مردم شهر در این ساعت بیدار باشند. زلزله که شروع می شود همه شوکه می شوند، آن ها که بیدار هستند سعی می کنند خود را نجات بدهند
ساعت نزدیک پنج صبح است. زلزله تمام شده است. شهر آشفته است، چه اتفاقی افتاده؟
دو بخش از شهر به شدت آسیب دیده اند، یکی بخش های قدیمی اطراف حرم امام رضا (ع) است و دیگری محله های اطراف شهر، مثل سیدی که ساخت و ساز در آن جا هیچ قانونی ندارد، خانه ها متعلق به بخش های فقیر شهر است، محله ها کارگری است، این دو بخش از شهر بیش از هفتاد درصد ویران شده اند
محله های دیگر شهر هم بهم ریخته اند، بعضی خانه ها به طور کامل ویران شده اند، بعضی ها سر پا هستند، ولی این اشتباه است که فکر کنیم خانه های سر پا مانده بی خطر بوده اند. تجمل جزئی از زندگی مردم مرفه مشهد است. خانه های شان چنان ساخته شده که الان تمام اسباب و لوازم زندگی ریخته است روی زمین، اگر کسی مثلا در آشپزخانه، اتاق پذیرایی و یا جایی مشابه بوده باشد حتما زخمی شده است
سیستم حمل و نقل در مشهد از کار افتاده است. محله های اطراف حرم کاملا غیر قابل دسترسی هستند، خیابان های کم عرض از آوار پر شده اند، محله هایی مثل مناطق اطراف راه آهن شبیه به یک تل یکنواخت از آوار خواهند شد، احتمالا تمام مردم در سیدی و محله های مشابه زیر آوار باشند، بیشتر شان مرده
خیابان های اصلی شهر هم وضع بهتری ندارند. با این شدت زلزله پل های هوایی عابرین پیاده فرو خواهند ریخت، اگر خوش شانس باشیم ساختمان های بلند شهر پا بر جای خواهند ماند، ولی اطمینانی به پل های رو گذر نیست، فکر کنید مثلا در بلوار وکیل آباد که به طول ده کیلومتر شرق و غرب شهر را به هم متصل می کند، یکی از پل های میدان آزادی، هاشمیه، آب و برق، زندان یا نمایشگاه فرو بریزد، ارتباط دو نیمه ی شهر قطع خواهد شد. راه های درون شهری بیش از چهل درصد ویران شده اند، تقریبا امکان حمل و نقل در شهر از دست رفته است
برق قطع است. بم نشان می دهد که حداقل سه روز وقت لازم است تا برق به خیابان های اصلی بر گردد، شهر برای ماه ها برق نخواهد داشت
آب قطع است. برای هفته ها آب با کانتر آورده خواهد شد. برای یک هفته مردم بیشتر مناطق مشهد دسترسی به هیچ گونه آب آشامیدنی نخواهند داشت. سیستم آب رسانی در مشهد بسیار قدیمی است، این سیستم ماه ها طول خواهد کشید تا دوباره بر قرار شود
برای مدت نا معلوم ی گاز نخواهیم داشت
تلفن هم قطع است، برای یک مدت نا معلوم، شاید سیستم تلفن همراه در بعضی نقاط شهر هنوز کار بکند، ولی اطمینانی نیست
چهل و هشت ساعت وقت هست تا کسانی را که زیر آوار مانده اند را زنده بیرون آورد. بم نشان داده است که در 24 ساعت اول هیچ کمکی از طرف دولت نخواهد بود، مردم مشهد هستند و مردمی که از شهر های نزدیک بیایند، مثل کلات یا نیشابور. مردمی که هستند هم اطلاع زیادی، نه هیچ اطلاعی از روش های کمک های اولیه ندارند، بسیاری از کسانی که زیر آوار بیرون بیایند آسیب های جدی خواهند دید
بعد از 24 ساعت اولین گروه های امداد می رسند. نه دارو هست، نه آب، نه برق، نه سیستم ارتباطی مثل تلفن، نه راه های شهر آماده ی حمل و نقل اند، 24 ساعت دیگر وقت لازم است تا اولین چادر ها برسند، مثل بم
سی و شش ساعت بعد از زلزله اولین گروه های امداد کار خود را شروع می کنند، بسیاری از مناطق امکان کمک رسانی نخواهد بود، شهر آشفته است، مردم گشنه، خسته، درمانده اند، امنیت در شهر وجود ندارد، خود ت هستی و خودت
یک روز بعد از زلزله اولین آمار کشته ها اعلام می شود. در بم دو هزار نفر بود، یک درصد جمعیت، یک درصد جمعیت مشهد می شود چهل هزار نفر، اولین آمار کشته ها شک به تمام ایران وارد می کند، هنوز از بسیاری از بخش های شهر خبری نیست
سه روز از زلزله می گذرد، ارتش وارد عمل شده است، تمام راه ها به سمت مشهد تحت کنترل ارتش است. کمک های جهانی هم کم کم وارد می شوند، کار امداد سرعت می گیرد، ولی بیشتر کسانی که زیر آوار بوده اند مرده اند
از روز چهارم فقط جنازه بیرون می آید. محله هایی که آسیب زیاد دیده اند از مردم تخلیه می شود. کم کم بیشتر مردم به چادر، غذا و آب دسترسی پیدا می کنند
روز هفتم آمار تقریبا کامل می شود. اگر مثل بم باشد، سیزده درصد جمعیت شهر می شود پانصد و بیست هزار کشته و یک میلیون و چهل هزار زخمی
تمام جهان بهت زده است
توی این یک هفته مردم مشهد روز های خیلی سختی را گذراندند، روز های سخت تری در پیش است. باز سازی شهر سال ها طول خواهد کشید، در این چند سال . . . مگر مهم است در بم چه گذشت؟ همان بر مشهد خواهد گذشت
* * * *
شهر تهران و حومه بیش از هشت میلیون نفر جمعیت دارد. اگر مثل بم زلزله ای در این شهر رخ دهد، سیزده درصد جمعیت می شود یک میلیون و چهل هزار کشته، دو میلیون و هشتاد هزار نفر زخمی
اصفهان . . . شیراز . . . کرمان . . . تبریز . . . بندر عباس
تمام شهر های بزرگ در خطر هستند. چه کسی اهمیت می دهد؟
* * * *
قیمت خانه و زمین در جایی که من زندگی می کنم بین ششصد تا هفتصد هزار تومان برای هر متر مربع است، آیا به اندازه ای که پول می دهیم، در شرایط زلزله امنیت خواهیم داشت؟
جواب نه است. هیچ امنیتی نخواهد بود. این محله نه انبار آب دارد، نه برق اضطراری، نه بیمارستان، نزدیک ترین بیمارستان 15 دقیقه با ما فاصله دارد. نزدیک ترین آتش نشانی 5 دقیقه. ولی راه ها بسته اند. ماشین ها زیر آوار مانده اند. دارو خانه های زیر آوار هستند، اگر سالم مانده باشند در اولین ساعات بعد از زلزله غارت می شوند. برای حداقل سه روز ارتباط ما با تمام جهان قطع خواهد شد
* * * *
الان هنوز زلزله ای رخ نداده است. من دعا می کنم که هیچ وقت زلزله ای رخ ندهد. ارگ بم بیش از هزار سال عمر داشت. ارگ بم می گفت هزار سال است در بم زلزله ای به این شدت نیامده است، ولی یک زلزله آمد و در کمتر از دو دقیقه ارگ و تمام شهر را ویران کرد
هزاران نفر مردند. هزاران نفر زخمی شدند. روح هزاران نفری که ماندند هیچ وقت درمان دردی را نخواهد داشت که این چند روز چه زجری کشیدند
ما حتا نتوانستیم برای یک شهر کوچک به اسم بم امداد رسانی قابل تحملی داشته باشیم، در شهری مثل مشهد ابعاد فاجعه بیست برابر خواهد شد، آن جا چه خواهیم کرد؟
* * * *
بعد از زلزله ی بم نظام مهندسی استان تشکیل جلسه داد و خبرش به من رسید که در آن جلسه عنوان شده است که اگر زلزله ای با ابعاد بم در مشهد رخ دهد حداقل هفتصد هزار تن در مشهد خواهند مرد
از دو سال پیش تا الان در مشهد چه اقدام پیش گیرانه ای انجام شده است؟
در دیگر شهر های ایران چه کرده اند؟
ظاهرا جواب کلمه ی هیچ است
همین، و نه هیچ چیز دیگری
سودارو
2005-10-10
هشت و سی و یک دقیقه ی شب
لطفا در وبلاگ ها و وب سایت های تان به این مطلب ِ من لینک بدهید. ممنون می شوم. عکس از وبلاگ شرح
