امروز بعد از ظهر ترجمه ی هری پاتر شش کار خانوم ویدا اسلامیه در کتاب فروشی ها پخش می شود
دیروز خبری روی روزنامه ی روز قرار گرفت که وجودم را آتش زد. متن را به صورت کامل اینجا می آورم. یادم هست که یک بار وارد کتابفروشی نشر چشمه شده ام، دنبال آدرس کتابفروشی زند می گشتم، حالا قرار است این کتابفروشی تعطیل شود، همان طور که کافی شاپ – کتاب نشر چشمه تعطیل شده است. متن را اگر نخوانده اید با دقت بخوانید
* * * *
با چراغ سبز وزارت ارشاد دولت جدید
سخت گیری با کتاب آغاز شد
کمال تهرانی
هشت شهریور
1384
آغاز فشار بر کافي شاپ–کتاب ها، هشدار اداره اماکن به برخي ناشران آثار روشنفکري، حمله مستقيم کيهان به ناشران معروف تهران، اقدامات جديد سازمان بازرسي کشور عليه ناشران داراي "بستگان بي صلاحيت"، و . . . سرانجام اظهرات وزير جديد ارشاد عليه انتشار آثاري چون کتاب هاي گنجي، اتفاقاتي هستند که در پايتخت، از آنها به عنوان "آغاز دوره اي جديد براي نشر در ايران" تعبير مي شود
به فاصله اي کوتاه از آغاز به کار دولت جديد، کافي شاپ کتابفروشي نشر چشمه واقع در خيابان کريم خان تهران بسته شده است. اين کافي شاپ که يکي از پاتوق هاي اصلي روشنفکران و هنرمندان بود و بسياري از هنرمندان و نويسندگان و روزنامه نگاران ايراني در آن جا جمع مي شدند، پس از کافي شاپ نشر ثالث دومين کافي شاپ کتاب در خيابان کريم خان بود که با استقبال زياد جوانان روبه رو شده و در هدايت آنان به سوي کتابخواني نقشي مهم بر عهده داشت
بسته شدن اين مکان در شرايطي صورت مي گيرد که هنوز ستايش احمد مسجد جامعي وزير سابق فرهنگ و ارشاد اسلامي از حسن کياييان مدير نشر چشمه به خاطر احداث همين کتابفروشي از يادها نرفته است. درواقع، همين دو هفته پيش بود که احمد مسجد جامعي در يکي از سخنراني هاي خود از حسن کياييان به خاطر خريداري يک بانک و تبديل آن به يک کتابفروشي ستايش کرد
اگر چه مديريت نشر چشمه درباره تعطيلي کافي شاپ چشمه سخني نمي گويد و سکوت اختيار کرده است؛ اما پيگيري هاي ما حاکي است که اين کافي شاپ به حکم اداره اماکن نيروي انتظامي تعطيل شده و به مديريت نشر چشمه سه هفته فرصت داده شده است تا کتابفروشي چشمه را نيز ببندد. به عبارت ديگر کتابفروشي چشمه نيز در معرض تعطيلي قرار دارد
باز هم کیهان
اين اتفاقات در حالي رخ داده است که از دو هفته پيش روزنامه کيهان در اقدامي حساب شده به تخريب ناشراني مي پردازد که آثا فکري و روشنفکري منتشر مي کنند. هفته گذشته روزنامه کيهان با پيش کشيدن موضوع يارانه کاغذ، به بحث فروش کاغذ توسط برخي از ناشران در بازار آزاد اشاره کرد و در همان مقاله از ناشراني چون نشر چشمه، نشر مرکز، نشر ني و... نام برد. در حالي که اين ناشران از بزرگ ترين منتقدان پرداخت يارانه به ناشران هستند و بارها از دولت خواسته اند تا به خاطر احتمال فساد و رانت خواري، يارانه کاغذ را قطع کند
هفته گذشته، نشريه يالثارت الحسين وابسته به انصار حزب الله نيز از نشر چشمه به عنوان مکان گردهم آيي روشنفکران مخالف نظام نام برده و به آن حمله کرده بود
اين در حالي است که کتابفروشي نشر چشمه يکي از معتبرترين و فرهنگي ترين کتابفروشي هاي تهران، و مدير آن يکي از با نفوذ ترين و محبوب ترين ناشران کشور است که همواره در انتخابات اتحاديه ناشران راي بالاي ناشران کشور با گرايش هاي مختلف را از آن خود مي کند. او در سال هاي گذشته در برگزاري نمايشگاه بين المللي کتاب از سوي ناشران به عنوان دبير اجرايي بخش داخلي فعاليت کرده است
برخي از کارشناسان فرهنگي بستن کافي شاپ نشر چشمه و هم چنين صدور حکم تعطيلي کتابفروشي نشر چشمه را به عنوان نشلانه اي از شروع برخورد با ناشران در روزهاي آتي و سر آغاز يک سلسله اقدام براي سخت گيري هاي بيشتر در حيطه نشر مي دانند. در همين حال مديران برخي از "کافي شاپ - کتاب" ها نيز نگرانند که اين اقدام به نشر چشمه محدود نمانده و تمام مکان هايي را که به نوعي پاتوق روشنفکران محسوب مي شود در بر بگيرد
چراغ سبز وزارت جدید
کافي شاپ - کتاب ها در سال هاي اخير در ايران به وجود آمده اند و بيش تر محل حضور هنرمندان و نويسندگان جواني هستند که جايي براي گردهم آمدن ندارند. اين تجربه که سه سال پيش توسط نشر ثالث آغاز شد، در افزايش فروش کتاب تاثير زيادي گذاشته و در جلب جوانان به کتابفروشي ها اقدامي موثر به شمار مي آيد. اين تجربه پيش از نشر ثالث توسط ناشران ديگر نيز تکرار شد و هم اکنون در نقاط مختلف تهران چند کافي شاپ – کتاب به فعاليت مشغول هستند که معروف ترين و شلوغ ترين آن نشر چشمه بود. با تعطيلي چشمه، اين خطر احساس مي شود که اماکن نيروي انتظامي به سراغ کافي شاپ – کتاب هاي ديگر هم برود
البته بنا به گزارش ها، اداره اماکن نيروي انتظامي از همان آغاز نسبت به احداث اين کافه ها حساسيت ويژه داشت و در چند نوبت حساسيت خود را نشان داده بود. اما تاکنون، به خاطر حمايت معنوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از اين اقدام امکان برخورد با آن را نيافته بود و ظاهراً اينک، در آغاز دولت جديد، چراغ سبز برخورد با پاتوق هاي روشنفکري را دريافت کرده است. بنا به گزارش ها، بيش ترين حساسيت ماموران اماکن در برخورد با کتابفروشي چشمه گرد هم آمدن روزنام نگاران و روشنفکران در اين کافه–کتاب بوده است
البته بسياري از ناظران، از همان ابتدا نشانه هايي چون زمان شروع حملات هفته اخير کيهان به ناشران روشنفکري يا سخنان صفار هرندي وزير جديد و معاون سابق مدير مسوول کيهان را [که با اشاره به کتابي از گنجي به انتقاد از سياست هاي فرهنگي پرداخته بود] حاکي از برخورد قريب الوقوع با جريانات روشنفکري در حيطه نشر دانسته بودند
بستگان بی صلاحیت
از سوي ديگر، هيات بازرسي سازمان بازرسي کل کشور که از دوره قبل در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مستقر بود، چند روز پيش با طرح ماجرايي جديد، از "برخي از چهره ها که صلاحيت اخذ پروانه نشر را ندارند" ياد کرد که "به نام يکي از بستگانشان پروانه گرفته اند و به فعاليت مشغول اند" و خواستار متوقف شدن فعاليت هاي آنان شد. با اين حساب، تعدادي از ناشران برجسته کشور مثل نشر قطره نيز در معرض خطر تعطيلي قرار مي گيرند. اين در حالي است که بر اساس هيچ يک از قوانين ايران نمي توان بستگان کسي را به خاطر پرونده قضايي او از داشتن حقي محروم کرد و هم چنين نمي توان هيچ کسي را که صلاحيت داشتن پروانه نشر نداشته باشد، از کار کردن در يک موسسه انتشاراتي منع کرد
اين تهديد بيشتر يادآور تمسک جستن به "قانون اقدامات تربيتي و تاميني" در سال ۷۹ براي آغاز توقيف دستجمعي مطبوعات بود که اينک خود را به شکلي ديگر در حوزه نشر کتاب نشان مي دهد
اين اتفاق ها در حالي رخ مي دهد که يکي از شعار هاي احمدي نژاد مهرورزي با بندگان خداست ، گويي هر چه پيش تر مي رويم با شکل هاي مختلف مهرورزي با بندگان خدا روبه رو مي شويم
دیروز خبری روی روزنامه ی روز قرار گرفت که وجودم را آتش زد. متن را به صورت کامل اینجا می آورم. یادم هست که یک بار وارد کتابفروشی نشر چشمه شده ام، دنبال آدرس کتابفروشی زند می گشتم، حالا قرار است این کتابفروشی تعطیل شود، همان طور که کافی شاپ – کتاب نشر چشمه تعطیل شده است. متن را اگر نخوانده اید با دقت بخوانید
* * * *
با چراغ سبز وزارت ارشاد دولت جدید
سخت گیری با کتاب آغاز شد
کمال تهرانی
هشت شهریور
1384
آغاز فشار بر کافي شاپ–کتاب ها، هشدار اداره اماکن به برخي ناشران آثار روشنفکري، حمله مستقيم کيهان به ناشران معروف تهران، اقدامات جديد سازمان بازرسي کشور عليه ناشران داراي "بستگان بي صلاحيت"، و . . . سرانجام اظهرات وزير جديد ارشاد عليه انتشار آثاري چون کتاب هاي گنجي، اتفاقاتي هستند که در پايتخت، از آنها به عنوان "آغاز دوره اي جديد براي نشر در ايران" تعبير مي شود
به فاصله اي کوتاه از آغاز به کار دولت جديد، کافي شاپ کتابفروشي نشر چشمه واقع در خيابان کريم خان تهران بسته شده است. اين کافي شاپ که يکي از پاتوق هاي اصلي روشنفکران و هنرمندان بود و بسياري از هنرمندان و نويسندگان و روزنامه نگاران ايراني در آن جا جمع مي شدند، پس از کافي شاپ نشر ثالث دومين کافي شاپ کتاب در خيابان کريم خان بود که با استقبال زياد جوانان روبه رو شده و در هدايت آنان به سوي کتابخواني نقشي مهم بر عهده داشت
بسته شدن اين مکان در شرايطي صورت مي گيرد که هنوز ستايش احمد مسجد جامعي وزير سابق فرهنگ و ارشاد اسلامي از حسن کياييان مدير نشر چشمه به خاطر احداث همين کتابفروشي از يادها نرفته است. درواقع، همين دو هفته پيش بود که احمد مسجد جامعي در يکي از سخنراني هاي خود از حسن کياييان به خاطر خريداري يک بانک و تبديل آن به يک کتابفروشي ستايش کرد
اگر چه مديريت نشر چشمه درباره تعطيلي کافي شاپ چشمه سخني نمي گويد و سکوت اختيار کرده است؛ اما پيگيري هاي ما حاکي است که اين کافي شاپ به حکم اداره اماکن نيروي انتظامي تعطيل شده و به مديريت نشر چشمه سه هفته فرصت داده شده است تا کتابفروشي چشمه را نيز ببندد. به عبارت ديگر کتابفروشي چشمه نيز در معرض تعطيلي قرار دارد
باز هم کیهان
اين اتفاقات در حالي رخ داده است که از دو هفته پيش روزنامه کيهان در اقدامي حساب شده به تخريب ناشراني مي پردازد که آثا فکري و روشنفکري منتشر مي کنند. هفته گذشته روزنامه کيهان با پيش کشيدن موضوع يارانه کاغذ، به بحث فروش کاغذ توسط برخي از ناشران در بازار آزاد اشاره کرد و در همان مقاله از ناشراني چون نشر چشمه، نشر مرکز، نشر ني و... نام برد. در حالي که اين ناشران از بزرگ ترين منتقدان پرداخت يارانه به ناشران هستند و بارها از دولت خواسته اند تا به خاطر احتمال فساد و رانت خواري، يارانه کاغذ را قطع کند
هفته گذشته، نشريه يالثارت الحسين وابسته به انصار حزب الله نيز از نشر چشمه به عنوان مکان گردهم آيي روشنفکران مخالف نظام نام برده و به آن حمله کرده بود
اين در حالي است که کتابفروشي نشر چشمه يکي از معتبرترين و فرهنگي ترين کتابفروشي هاي تهران، و مدير آن يکي از با نفوذ ترين و محبوب ترين ناشران کشور است که همواره در انتخابات اتحاديه ناشران راي بالاي ناشران کشور با گرايش هاي مختلف را از آن خود مي کند. او در سال هاي گذشته در برگزاري نمايشگاه بين المللي کتاب از سوي ناشران به عنوان دبير اجرايي بخش داخلي فعاليت کرده است
برخي از کارشناسان فرهنگي بستن کافي شاپ نشر چشمه و هم چنين صدور حکم تعطيلي کتابفروشي نشر چشمه را به عنوان نشلانه اي از شروع برخورد با ناشران در روزهاي آتي و سر آغاز يک سلسله اقدام براي سخت گيري هاي بيشتر در حيطه نشر مي دانند. در همين حال مديران برخي از "کافي شاپ - کتاب" ها نيز نگرانند که اين اقدام به نشر چشمه محدود نمانده و تمام مکان هايي را که به نوعي پاتوق روشنفکران محسوب مي شود در بر بگيرد
چراغ سبز وزارت جدید
کافي شاپ - کتاب ها در سال هاي اخير در ايران به وجود آمده اند و بيش تر محل حضور هنرمندان و نويسندگان جواني هستند که جايي براي گردهم آمدن ندارند. اين تجربه که سه سال پيش توسط نشر ثالث آغاز شد، در افزايش فروش کتاب تاثير زيادي گذاشته و در جلب جوانان به کتابفروشي ها اقدامي موثر به شمار مي آيد. اين تجربه پيش از نشر ثالث توسط ناشران ديگر نيز تکرار شد و هم اکنون در نقاط مختلف تهران چند کافي شاپ – کتاب به فعاليت مشغول هستند که معروف ترين و شلوغ ترين آن نشر چشمه بود. با تعطيلي چشمه، اين خطر احساس مي شود که اماکن نيروي انتظامي به سراغ کافي شاپ – کتاب هاي ديگر هم برود
البته بنا به گزارش ها، اداره اماکن نيروي انتظامي از همان آغاز نسبت به احداث اين کافه ها حساسيت ويژه داشت و در چند نوبت حساسيت خود را نشان داده بود. اما تاکنون، به خاطر حمايت معنوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از اين اقدام امکان برخورد با آن را نيافته بود و ظاهراً اينک، در آغاز دولت جديد، چراغ سبز برخورد با پاتوق هاي روشنفکري را دريافت کرده است. بنا به گزارش ها، بيش ترين حساسيت ماموران اماکن در برخورد با کتابفروشي چشمه گرد هم آمدن روزنام نگاران و روشنفکران در اين کافه–کتاب بوده است
البته بسياري از ناظران، از همان ابتدا نشانه هايي چون زمان شروع حملات هفته اخير کيهان به ناشران روشنفکري يا سخنان صفار هرندي وزير جديد و معاون سابق مدير مسوول کيهان را [که با اشاره به کتابي از گنجي به انتقاد از سياست هاي فرهنگي پرداخته بود] حاکي از برخورد قريب الوقوع با جريانات روشنفکري در حيطه نشر دانسته بودند
بستگان بی صلاحیت
از سوي ديگر، هيات بازرسي سازمان بازرسي کل کشور که از دوره قبل در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مستقر بود، چند روز پيش با طرح ماجرايي جديد، از "برخي از چهره ها که صلاحيت اخذ پروانه نشر را ندارند" ياد کرد که "به نام يکي از بستگانشان پروانه گرفته اند و به فعاليت مشغول اند" و خواستار متوقف شدن فعاليت هاي آنان شد. با اين حساب، تعدادي از ناشران برجسته کشور مثل نشر قطره نيز در معرض خطر تعطيلي قرار مي گيرند. اين در حالي است که بر اساس هيچ يک از قوانين ايران نمي توان بستگان کسي را به خاطر پرونده قضايي او از داشتن حقي محروم کرد و هم چنين نمي توان هيچ کسي را که صلاحيت داشتن پروانه نشر نداشته باشد، از کار کردن در يک موسسه انتشاراتي منع کرد
اين تهديد بيشتر يادآور تمسک جستن به "قانون اقدامات تربيتي و تاميني" در سال ۷۹ براي آغاز توقيف دستجمعي مطبوعات بود که اينک خود را به شکلي ديگر در حوزه نشر کتاب نشان مي دهد
اين اتفاق ها در حالي رخ مي دهد که يکي از شعار هاي احمدي نژاد مهرورزي با بندگان خداست ، گويي هر چه پيش تر مي رويم با شکل هاي مختلف مهرورزي با بندگان خدا روبه رو مي شويم
